نشست تخصصی با موضوع تجربه ها و ظرفیت های روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین به همت دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق علیه السلام و با حمایت اداره ی همکاری های بین الملل دانشگاه امام صادق علیه السلام روز سه شنبه ۲۱خرداد ۱۳۹۸با حضور دکتر مهدی صفری در محل دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار گردید.
در ابتدا رضا توکلی دبیر علمی اجرایی دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی ضمن خیر مقدم و سپاسگزاری از حضور دکتر صفری در نشست تخصصی ، به معرفی تاریخچه و سازوکار فعالیت های این مجموعه پرداخته و با اشاره به سوابق درخشان ایشان برگزاری این نشست را از اهمیت فوق العاده ای در تنظیم سند ملی دیپلماسی اقتصادی بعنوان هدف پنج ساله ی این دفتر مطابق خواست رهبری معظم انقلاب در توجه به شرق در روابط خارجی جمهوری اسلامی دانست و اظهار امید واری کرد؛ پر رنگ کردن تجربه های پیاده شده در کنار مسیر آکادمیک مرسوم شیوه ی مبارکی در اقدامات موثر سابق دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی بوده است که تأیید و تأکید جدی ریاست محترم دانشگاه امام صادق علیه السلام به ارتقای سطح اثر گذاری این مجموعه در آینده نزدیک محقق میگرداند.
دکتر مهدی صفری تجربه ی بلند مدت دیپلماتیک خود در مأموریتهای اتریش ، آلمان،چین و روسیه و همچنین اداره کل اروپا و امریکای وزارت امور خارجه و نمایندگی جمهوری اسلامی در مسائل دریای خزر را یادآور شده و توجه متمرکز بر جمهوری خلق چین از سوی دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق علیه السلام را شایسته ی پاسخگویی به مسائل امروز نظام جمهوری اسلامی خطاب نمودند.
عضو ارشد سابق در تیم مذاکرات هسته ای در ابتدا به الگوی ترتیبات توسعه ای در چین اشاره نموده و گفت:چینی ها بر خلاف اشتباه شوروی در تقدم توسعه سیاسی ، ابتدا توسعه نظامی و بعد از آن توسعه اقتصادی را در پیش گرفتند.تقدم اقتصاد بر سیاست الگوی تقلیدی چین از کره جنوبی و ژاپن است.اساساً چینی ها اقتصادی دولنی دارند حال اینکه باور عمومی شاید خلاف این واقعیت باشد.حتی به راحتی میتوان دید که سهام عمومی اغلب شرکت های بزرگ نیز در اختیار اعضای کنگره در چین است.دو چیز در الگوی توسعه اقتصادی چین مشهود است: یکی نظارت و بازرسی بسیار شدید و دیگری تشویق مدیریتی.
وی در ادامه به موضوع انتقال تکنولوژی در دوره ی توسعه ی اقتصادی چین اشاره کرد و بیان داشت:ژاپن،کره جنوبی،آلمان و تا حدی فرانسه مبدأ تکنولوژیک چین بوده اند.روش آنها در انتقال تکنولوژی خرید دستاورد ها نبوده است بلکه عمدتا سرمایه گذاری چینی ها بر نیروی انسانی متخصص تمرکز داشته است.
صفری رقابت های ایالات متحده و چین را مسأالی جدی خطاب نموده و بعنوان نمونه سخنرانی خانم کلینتون در هاوایی را مورد توجه قرار دادند.چنانکه در این سخنرانی آمده است:چینی ها بدون اجازه ما در افریقا و امریکای جنوبی حضور دارند.همین جاست که جالب نظر است که چینی ها تراز تجاری عمدتاً منفی با کشور های درحال توسعه دارند حال اینکه تراز تجاری شان با کشورهای توسعه یافته مثل ایالات متحده و کانادا و ژاپن مثبت است.
حضور چین در افریقا اهمیت ویژه ای را میتواند داشته باشد.صفری در تشریح این راهبرد از سوی چین، گریزی به این موضوع داشت که چین بیشترین حجم واردات نفتی خود را از افریقا و کشورهایی نظیر اوگاندا و سودان تامین میکند .کما اینکه بیشترین ذخایر معدنی چین نیز از افریقا استخراج و خرید میشود.از همین جهت است که چینی ها حضور نظامی خود را در یک بازتعریف جدید در شعاع بسیار دورتری می بینند و حضور در لبه ی مکزیک و افریقا را حفاظت از تجارت خود در این مناطق میخوانند.
آمریکایی ها نیز در برابر چین تدارکات بسیاری را دیده اند که از تجزیه کشوری مانند سودان تا راه اندازی دزدان دریایی سومالی و دامن زدن به اختلافات چین وژاپن در جزایر را شامل میگردد.
دوئل چین و ایالات متحده تا آنجا پیش رفته است که وقتی چین راه های آبی و تنگه ها را در تصرف ایالات متحده و هم پیمانانش دیدند اقدام به ابتکار مجدد در راه اندازی ابرپروژه جاده ابریشم زدند.این یعنی چینی ها بدنبال یک راه جایگزین زمینی در تجارت با مناطق غربی شان هستند.حال اینکه آمریکایی ها برای ضربه زدن به تجارت چین پایگاهایشان را در نزدیکی چین بنا کردند و راه های تجاری دریای چین را محدود ساختند.
صفری رقابت های میان امریکا و چین را در دوران اوباما و ترامپ یکسان خواند و گفت: محدویت ها در دوران اوباما بصورت پوشیده و نرم صورت میگرفت حال اینکه روش کاری ترامپ باز و واضح است.امروز میبینیم که ایالات متحده دیگر بر سر تایوان با چین بازی نمیکند بلکه زمین بازی به منطقه ی بسیار استراتژیک سین کیانگ منتقل شده است.سین کیانگ بعبارتی قلب تجاری و نفتی چین است.
داعش مثال دیگریست که شاید یکی از وجوه حمایت ایالات متحده از آن متوجه چین بوده است.داعش مانع واردات ۳ میلیون بشکه نفت توسط چین بوده است.
این دیپلمات ارشد به واقعیتی امنیتی در روابط اقتصادی اشاره نمود و آن اینکه امروزه تأمین امنیت کشور ها بیش از هر چیز دیگری به گره خوردگی های اقتصادی وابسته است.همین که از ترکمنستان گاز بیاوریم به عراق و ترکیه برق بفرستیم .و این دست اقدامات وابستگی همسایگان را زمینه ی قدرت دفاعی مان میکند.
در پایان دکتر مهدی صفری بعنوان جمع بندی مباحث مطرح شده در این نشست به آسیب شناسی وضعیت روابط خارجی در جمهوری اسلامی پرداخته و اشاره داشت اگر ما به درستی با چین ، هند و روسیه کارکنیم هیچ مشکلی برای تأمین تکنولوژی ، انرژی و صنعت نخواهیم داشت.هرچیزی در چین یافت شدنی است.ما باید برای احیای جاده ابریشم تلاش کنیم . جاده ابریشم راه برون رفت از محاصره را برای چینی ها و ایران میتواند فراهم کند.مشخصاً ارتباط با غرب در دستور کار ما قرار گرفته است که اشتباه جبران ناشدنی را بار می آورد.شرقی ها متوجه رفتار سینوسی ما شده اند و امروز ما را شرکای جدی قلمداد نمیکنند.نگاه مان به چین بایستی استراتژیک بشود.
در پایان مراتب تقدیر از حضور جناب دکتر صفری توسط دکتر نعمتی مدیر کل نشر معاونت پژوهشی دانشگاه امام صادق علیه السلام انجام و دکتر صفری ضمن تقدیر از انجام ابتکار هفته ی چین به استمرار همکاری ها در پیشبرد اهداف دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق علیه السلام تأکید کرد.