توسعه سواحل مکران مشروط به حضور بخش خصوصی است/ باید به فرسایش ترانزیتی ایران حساس شد
دومین پیش نشست چهارمین همایش ملی توسعه سواحل مکران (محوریت حکمرانی و تاکید بر دیپلماسی و اقتصاد دریامحور) با موضوع «بخش خصوصی و توسعه سواحل مکران» به میزبانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد. این پیش‌نشست با حضور دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در چین، نماینده چابهار، کنارک و قصرقند در مجلس شورای اسلامی، مشاور فرماندهی نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، دبیرکل اتاق مشترک اتاق مشترک ایران و پاکستان، مدیر کل حمل و نقل بین‌المللی سازمان راهداری، مدیر عامل شرکت تامین آب صنایع و معادن (ایمواسکو) و همچنین معاون اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان برگزار شد و چالش‌ها و مسائل حوزه سرمایه گذاری در مدل توسعه سواحل مکران از منظر بخش خصوصی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
حضور در دریا نشانگر کمیت و کیفیت قدرت ملی یک کشور است
دکتر بهمن عشقی دبیر کل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با بیان اهمیت اقتصاد دریا و توسعه دریا محور بیان داشت که از گذشته تا امروز سرنوشت دولت‌ها و هژمونتیک جهان در دنیای مدرن بر روی دریاها رقم خورده است؛ کمپانی هند شرقی نشان میدهد که اهمیت و ارتباط مستقیمی بین نظامی گری و فعالیت بازرگانی وجود دارد.
عشقی افزود که باید توسعه پایدار و متناسب در سواحل شمالی (خزر) و جنوبی (خلیج فارس و عمان) وجود داشته باشد. ایشان با اشاره به آمایش سرزمینی منطقه و ایران تاکید داشت که با توجه به خشک بودن فلات ایران، کمبود زمین‌های دیم، پایین بودن ظرفیت تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه بازدهی پایین و کمبود منابع آبی در این منطقه باید به منابع پایدار آبی موجود در جنوب کشور و توسعه سواحل جنوبی توجه و اهتمام ویژه‌ای نمود. در این رابطه باید ایجاد مناطق صنعتی، تجاری و مسکونی در سواحل جنوبی در دستور کار قرار گیرد.
در ادامه عشقی افزود که ایران باید از تمامی ظرفیت های موجود و بالقوه خود بهترین استفاده را نماید تا به جایگاه جهانی و توسعه پایدار دست پیدا کند. اگر ایران نتواند این ظرفیت‌ها را آزاد کند تحت هیچ شرایطی نمی‌توانیم به جایگاه جهانی مطلوب خود دست پیدا کنیم. از این رو، جمهوری اسلامی ایران برای آنکه بتواند این حلقه انزوا تاریخی را شکست دهد باید به گسترش فعالیت‌ها و استفاده از منابع ژئوپلتیک خود اتکا کند.
موقعیت ژئوپلتیکی ایران، فرصت حضور در زنجیره های تامین جهانی را تداعی میسازد
فریدون وردی‌نژاد سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در چین در این نشست با تاکید بر محورهای ایجاد ارزش به تشریح و بررسی زنجیره‌های اروپایی، آمریکایی و چینی پرداخت. وردی نژاد با اشاره به این موضوع که زنجیره‌های تامین فوق وابستگی غیرقابل انکاری به نقطه غرب آسیا دارد و ایران باید از تمامی ظرفیت‌های خود برای قرار گیری در این زنجیره استفاده نماید. مشاور دبیرکل اتاق بازرگانی تهران در امور چین در ادامه به بررسی چالش‌های پیش رو برای توسعه در ایران پرداخت و این چالش را در سه بخش اقلیمی، پیری جمعیت و مدیریت بین نسلی تشریح نمود.
نسبت به فرسایش ترانزیتی ایران باید حساس بود
جواد هدایتی مدیرکل ترانزیت بین‌المللی سازمان راهداری کشور در ادامه این نشست به تلاش‌های کریدوری در آسیا پرداخت. وی با بیان این موضوع که کریدورهای مختلفی از ایران میگذرد و ایران را جزو سه کشور برتر از نظر ظرفیت های ژئوپلتیکی میکند به تشریح کرویدور تراسیکا در منطقه قفقاز برای اتصال ترانزیتی به اروپا از شرق به غرب بدون حضور ایران در خطوط کریدوری پرداخت و توضیح داد که توسعه کریدورهای شرق به غرب در قسمت شرقی ایران برای دور زدن ایران در نقشه کریدوری است. جوادی با مقایسه این موضوع که چینی‌ها سرمایه‌گذاری های هنگفتی در بندر گوادر پاکستان انجام داده اند به توصیف عدم پیشرفت در سرمایه گذاری هندی‌ها نسبت به بندر چابهار پرداخت.
مدیر کل سازمان راهداری در ادامه به بیان مشکلات ترانزیتی در غرب ایران پرداخت و عامل آن را رقابت های منطقه‌ای، بحران و اوضاع جنگ زده همسایه‌های، شمال غربی و غربی ایران، عراق و آذربایجان دانست. هدایتی گفت بعد از صدام و داعش مسیر عراق مسدود بود اما ۲ سال است که تغییر رویکرد ترانزیتی به وجود آمده و این کشور در راستای نگاه دریامحور، توسعه ام‌القصر را با همکاری ایتالیا در دستور کار دارد؛ به طوری که از نگاه کارشناسان این بندر عراقی در سال های پیش رو قابل رقابت با بندر فجیره و جبل علی خواهد بود و از این طریق عراق میتواند به ترکیه و سوریه و مدیترانه متصل شود. مسیری که موازی با ایران و در واقع یک تهدید و یک هشدار برای کشور ما تلقی میشود.
نیروی دریایی پشتیبان کارآفرینان، تجار و صنعتگران در سواحل مکران است
ناخدا دکتر علیرضا حامدی مشاور فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با اشاره به حضور نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه جاسک و سواحل مکران خواستار توجه ویژه به این موضوع شد که نیروی دریایی آمادگی مشارکت با اتاق‌های بازرگانی و بخش خصوصی را برای تهیه نقشه تجاری و بازرگانی در این منطقه دارد؛ چراکه بدون حضور بخش خصوصی توسعه منطقه مکران ایجاد نخواهد شد.
توسعه مکران نیازمند مدل سازی است
در ادامه تاج الدین از اتاق مشترک ایران و هند به چرایی عدم توسعه در منطقه مکران پرداخت و دلایل آن را نبود مدل توسعه در دستگاه سیاست گذاری کشور دانست. وی در ادامه اشاره داشت که توافق نامه‌ای که اخیرا میان سه کشور چین، پاکستان و افغانستان به امضا رسیده است؛ توانسته نقش کریدوری بندر گوادر را تغییر و ارتقا ببخشد و میتواند ظرفیت ها و چالش‌هایی را برای ما به همراه داشته باشد.
ایفای نقش مکمل چابهار و گوادر در توسعه مکران
در انتهای این پیش نشست، خانم دامرودی دبیرکل اتاق مشترک ایران و پاکستان با اشاره به ماهیت رقیب بودن چابهار و گوادر اظهار داشت که این دو بندر میتواند نقش مکمل برای یکدیگر داشته باشند. وی افزود ارزش اولیه ۴۷ میلیارد دلار تا ۶۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری در پاکستان گزارش شده است؛ به طوری که تا سال ۲۰۳۵ پروژه بندر گوادر در پاکستان تمام خواهد شد و اگر ایران نتواند تا آن سال اقدامات موثری انجام دهد دیگر نمیتواند نقش فعالی داشته باشد.
